Отправлено: 02.05.06 18:37. Заголовок: мыггæгты таурæгътæ

Гаглойтæ æмæ Санахъотæ

Уырызмæгæн райгуырди æртæ лæппуйы, Санахъойæн уыдис фондз фырты. Уырызмæджы цæуæт сæхи схуыдтой Гаглойтæй, мыггыджы номæй. Санахъойы цæуæт сæхи хуыдтой Санахъотæй, фыды номæй.
Тугайы фырттæ - Уырызмæг æмæ Санахъо - æнцад-æнцойæ сæхицæн цардысты Къусчыты бæстыл, сæ фыды ссард зæххыл. Куы амардысты, уæд сæ цæуæты хсæн иу бон фыдбылыз архауди: Уастырджыйы размæ бон Гаглойтæ сфæнд кодтой Санахъоты фæцæгъдын.
Гаглойтæ фыдвæнд скодтой æмæ загътой Санахъотæн: "Уæ, Санахъотæ! Нырæй фæстæмæ стыр бонтæ уыдзысты, кусын нæ фæтчдзæн, æмæ хорз уаид, нæ сугтæм фæд куы бакæниккам. Рацæуæт, ма хуртæ, зивæг ма кæнут, фæйнæ фыйаджы уемæ рахæссут".
Санахъотæ, дæ зæрдæ-мæзæрдæ, ницы зыдтой, æрмæст ахастой мит калынæн хъæдын фыййæгтæ. Гаглойтæ та фыййæгты йеддæмæ кæрц æм цухъхъаты мидæгæй сбастой хъаматæ æмæ кæрдтæ.
Ацыдысты æмæ æрлæуыдысты: Санахъотæ пырхытæй, дыууæ дзы иу ран нæй, алы лæгæн дзы дыууæ хъуозоны йæ фæйнæфарс Гаглойтæн. АЕрмæст лæг урæд нæ фæцис Санахъотæн сæ сау лæгæн, Матæрса йæ ном: нæ дзы тарстысты Гаглойтæ, æви сæ рох фæци, уый Хуыцау зоны.
АЕрдæкгалд фесты, уæд сæ Гаглойтæ цъыччытæ райдыдтой, æмæ уым кæрадзи хорз федтой: ничиуал аирвæзтис Санахъотæй, къаддæр нæ фæхъуыдис Гаглойтæй дæр.
Аермæст Матæрса йæ удæн фæтарст, цыма дзы ахæм уд скъуыди, æмæ фæсвæд агæпп кодта. Йæ агæпмæ йæ быны зæй фескъуыди, æмæ йæ дымæгыл бадгæйæ, цъаламæ æрбырыд. Уым дын фестади, дымджытæ ацагъта, фæстæмæ ма иу каст хъæлæкк фæкодта æмæ лидзынтæ байдыдта фæндагыл Дзаумæ. талынг милты рахæццæ Хуыцъейы дæлейæ Сухтамæ.

думаю будет еще

 Отправлено: 05.01.07 17:38. Заголовок: Re:

алае мае фыдбылызты хай фаеци)) я короч, не знаю где он. почта у него не работает, а номера нет у меня...
дае ныв-ма рырвит, ирон... каед дае афтае уаеддаер базонин...мае бон наей аерымысон дае... фыдфынты фаеуыдзынаен ахсаев...

 Отправлено: 05.01.07 17:53. Заголовок: Re:

fydbylyz пишет:

цитата:

фыдфынты фаеуыдзынаен ахсаев...

не, определённо, этот юмор мне нравится

 Отправлено: 05.01.07 18:00. Заголовок: Re:

я там пропустил "хай" после "фыдфынты" вдобавок)) это называется - Цхуырбианы скъола)))

 Отправлено: 05.01.07 18:01. Заголовок: Re:

fydbylyz пишет:

цитата:

Цхуырбианы скъола)))

это как?

 Отправлено: 05.01.07 18:05. Заголовок: Re:

мае фыды мады скъола уаедта))

 Отправлено: 05.01.07 18:05. Заголовок: Re:

номер-то у меня есть..то есть был... у него было несколько симок теле2 он их наверно повыкидывал, во Владике они все равно не работают, надеюсь у него все хорошо. Только не надо начинать песню про нывтае
татьяна пишет:

цитата:

этот юмор мне нравится

это да, а у Марио было потрясающее

Нам тогда еще живой Юкос сделал в универе инфо-центр с конференц-залами и прочим, но самое главное - с халявным интернетом для студентов......вот мы там и отвисали после пар

 Отправлено: 05.01.07 18:08. Заголовок: Re:

омае дае нае хъуыды каенын аемае мын дуды фырмастаей...)

 Отправлено: 05.01.07 18:08. Заголовок: Re:

Margot пишет:

цитата:

вот мы там и отвисали после пар

 Отправлено: 05.01.07 20:19. Заголовок: Re:

о, хаедаегай, Нартыхтаен ма се 'рвадаелты хонынц ноджы Секъинати(Сечъынаты), Кобалты, Хъыбызты аемае Фаетдзаерты (аефсымаертае, дам, уыдысты, аемае хъуыдымае гаесгае Нартыхтаей; ралыгъдысты Хъуды комаей Цаегат Ирмае). Стаей ма Секъинатаей фаехицаен сты Магатае даер...Иннаетаей ма каед искаецы мыггаг рацыд, уымаен наема ницы зонын)
Гъе афтае та фаефылдаер сты Гуылаеры цаеуает...)

 Отправлено: 18.03.07 01:18. Заголовок: Re:

Асетæ
Асети муггаг дæр равзурдæй уæздан Гагуй фурт Найфонæй. Найфон берæ рæстæгути фæццардæй Донифарси гъæуи, уæдта æд бийнонтæ æ цæрæн бунат раййевта медхонхи Гулæри гъæумæ.

Нæ республики Сæйраг архиви Гагуай фурт Найфони æма уой фурттæ: Хъасполат, Хамурзæ,Алимæрзæ, Мæхæмæт, æма Хадæхцихъой курдиæдтæдтæмæ æркæсунмæ кæци къамис исаразта, Владикавкази ттугъдон гарнизони къомендант, еци къамис Гагуати Найфони фурттæ дæр банимадта æлдæрттæбæл. Историон наукити доктор Калоти Барис æ сæйрагдæр куст киунугæ «Осетины» 35-аг тъафи финсуй: «Само Донифарское общество, хотя и прредставляло собой сплоченную организацию в социальном отношении не было однородным. Здесь имелись свои феодалы-Гагуата, появление которых предание относит к глубокой древности. Родоначальник Гагуа якобы был первым поселенцем в селении Донифарс. От него, согласно преданию, ведет начало ряд привелегированных фамилий (Кануковы, Кабановы, Кобегкаевы, Найфоновы и др.)».

Идарддæр еци тъафи Барис финсуй: «...позже Донифарское общество пополнили выходцы из других мест Дигории — Камболовы, Елбиевы, Асеевы».

Уæлдæр куд загътан, зæгъгæ, дан, Найфони фурттæ Гулæри гъæуæй нæуæгæй æрлигъдæнцæ Донифарсмæ «Донифарс пополнили выходцы из других мест Дигории: Камболовы, Елбиевы, Асеевы». Ами Калой-фурт зæгъуй Асети муггаги туххай, етæ, дан, æрлигъдæнцæ Донифарси гъæумæ Гулæрæй.

Нæ республики Cæйраг архиви Донифарси гъæуи «Бийнонти спискути «1886-аг анзи: Созо Демиши фурт 86-анздзуд, Хъурман æмæ Куцук — Хадæхцихъой фурттæ, Асланбек, Ибрагим æма Урусбий — Куцуки фурттæ.

Асети муггаги адæмæй аци «Бийнонти спискути» финст ка æрцудæй, уонæй сæ еуетæ финст æнцæ нæ республики центрон архиви Найфонти муггагбæл(Хадæхцихъо æма æ фурттæ Куцук æма Хъурман, Куцуки фурт Асланбек).

Аци финстæмæ гæсгæ гъуди кæнун æнгъезуй, зæгъгæ, аци адæм раздæр адтæнцæ Найфонтæй, уой фæсте ба иссæнцæ Асетæй. Найфонти муггаг Асетæбæл цæмæ гæсгæ конд æрцудæй, уой ба бæлвурдй неке зонуй.

Таурæхъгæнæг Асети Таймураз Батæрбеги фурт уæлдæр финст гъудитæбæл арази æй.

Таймураз ма радзурдта Асети адæни идарддæри цард куд рауадæй, уой туххæй.

Мæхæмæтæн, дан, адтæй æртæ фурти: Алихан, Амурхан æма Турхъан. Мæхæмæт æ фурти хæццæ Донифарси гъæуæй фиццаг ралигъдæй Хæзнидонмæ, уордигæй ба Уорсдонмæ. Уорсдонæй ба Мæхæмæт æ фурттæ Алихан æма Амурхани хæццæ фæллигъдæнцæ Туркмæ. Алиханæн Турки исæнтæстæй фурт-Халис. Халис абони дæр æгас æй, Турки армий хæссуй болкъони чин, куста устур бунæтти, ес ин дууæ фурти, етæ дæр Стамбули горæти кæнунцæ бæрнон куститæ. Алихани æнсувæр Амурханæн дæр кæнунцæ бæрнон куститæ. Алихани æнсувæр Амурханæн дæр Турки исæнтæстæй цæуæт, фал еци цæуæт катæ æнцæ æма сæ нæмттæ куд хуннунцæ, уони ба неке зонуй, Амурхан æхуæдæг ба рамардай Турки басти.

Хадæхцихъойæн Донифарси гъæуи исæнтæстæй дууæ фурти: Куцук æма Хъурман.Куцукæн ба исæнтæстæй фурт Аслæнбек. Асланбек адтæй Октябри революцибæл архæйæг, æма ’й 1918-аг анзи уорситæ ниййахæстонцæ æма ’й ниййауигътонцæ.

Асланбегæн байзадæй дууæ фурти: Тазе æма Хадзисмел, уæдта кизгæ Верæ.

Асланбеги фурт Тазейæн дæр исæнтæстæй фурт-Барис (рамардæй), уæдта цуппар кизги: Катя (лæгмæ æрцудæй Хачиртæмæ), Надя(Бетрозтæмæ), Царицæ(касгонмæ) æма Марицæ (æрцудæй Сæбантæмæ).

Хъурманæн исæнтæстæй дууæ фурти æма еунæг кизгæ. Æ фурттæ адтæнцæ Сосланбек æма Батæрбек. Сосланбек Донифарсæй ралигъдæй Дидийнатæмæ æма уоми рамардæй, тугъди немуцаг фашистити нихмæ тохгæй æ цард равардта нæ Райгурæн бæсти сæрбæл.

Асети иннæ хъауни (аули) нæмттæ нин зæгъæг нæ фæцæй, уомæ гæсгæ ба си сæ еуети кой нæ аци æрмæги нæ кæнæн, нæ сæ зонæн.

 Отправлено: 18.03.07 01:19. Заголовок: Re:

ГАГУАТÆ
Гагуати муггаг куд фæззигдтæй Донифарси зилди, уой туххæй ес дууæ таурæхъи.

Еу таурæхъмæ гæсгæ Гагуати фиццаг фидæ Гогæ раги кæддæр æрцардæй Урухи (Ирæфи) дони галеу фарс, Донифарси гъæу ке исхудтонцæ фæстагдæр адæн, уоми. Æ дасдæр цæмæй адтайдæ æзнæгтæй, уой туххæй ба æхецæн Донифарси гъæуи исаразта гъæуайгæнæн федар мæсуг дортæй. Уæдæй фæстæмæ уоми цæргæй Гога адтæй æхе барæ, неке ин адтæй хецау. Гога адтæй æхе цæуæти цæуæт ку фæффулдæр æнцæ, уæд уони фæрци сæ зæнхитæ дæр раурух æнцæ.

Донифарси гъæумæ Гогай цæуæт æрбахудтонцæ цæрунмæ синхаг гъæутæй берæ адæн, кæцитæ сæ гъæуай дæр кодтонцæ, уæдта син финстонцæ хъалон дæр.

Муггæгтæ: Кобегкатæ, Хъанухътæ, Хъабантæ, æма Найфонтæ равзурдæнцæ Гогай фурттæ Кобег, Хъанухъ, Хъабан æма Найфонæй, Етæ адтæнцæ ранимад муггæгтæн Донифарси гъæуи сæ фиццаг фидтæлтæ.

Аци таурæхъ æй мухургонд ахургонд Гутнати Ф. Х. Киунуги: «Генеалогические предания осетин, как исторический источник», 12-аг æма 13-аг фарси. Орджоникидзе: «Ир», 1989.

Гагуати муггаги равзурди туххæй ес æндæр таурæхъ дæр.Еци таурæхъ ба равзурдтонцæ раздæри Донифарси зилди гъаути цæрæг хестæртæн сæ фулдæртæ æндæр хузи.

Еу рагон рæстæги, дан, Донифарси зилдмæ Ассийæй кæцæйдæр цауæнгæнгæ æрбафтудæнцæ дууæ æнсувæри, уонæй сæ еу адтæй Сата (хестæр), иннæ ба Гагуа. Уоми еу рауæн рамардтонцæ саг æма ’й дæлдæр æндзæр æрдозæмæ æрластонцæ, уоми ’й багъуд кодтонцæ æма си æхсæвæ байзадæнцæ. Сæумæ ба æнсувæртæ сæ алли фæрстæмæ фæккастæнцæ æма и бунат сæ зæрдæмæ бацудæй. Уоми æрцардæй хестæр æнсувæр Сата и æрдози ном ба исхудта Лезгорæ. Гагуа ба æхецæн цæрæн бунат равзурста Лезгорæн æ Хонсæр æрдиги 2,5 км идарддæр гъæуæй Мæсугони æндзæр, Донифарси гъæу уой фæсте ка иссæй, еци бунат.

Сата æма Гагуа фиццаги дæр цæрæн хæдзæрттæ исаразтонцæ, алке æ гъæуи, уæдта уоститæ æрхудтонцæ, зæнæг дæр син фæззиндтæй. Сатайæн Лезгори гъæуи ка исæнтæстæй, етæ адтæнцæ Лезгори гъæуи фулдæр муггæгтæн сæ фиццаг фидтæлт, Донифарси гъæуи ба Гагуай цæуæтæй ка равзурдæй, уæхæн муггæгтæ. Уонæй уæлдай ма гъæути æрцардæй æндæр муггæгтæ дæр, уони ба æрбахудтонцæ цæрунмæ æндæр (синхаг) гъæутæй. Етæ сæ гъæуай кодтонцæ æзнæгтæй, Гагуай цæуæтæн ба ма донифарсæгтæфистонцæ хъалон дæр. Уотемæй фæстагмæ Гагуай цæуæт исгъæздуг æнцæ, иссæнцæ æлдæрттæ.

Гагуай фурттæ: Гагу, Алий, Кобек, Найфон, Хоран æма Хъабан, уонæй ба Донифарси гъæуи равзурдæй муггæгтæ: Гагуатæ, Алийтæ, Кобегкатæ, Найфонтæ, Хорантæ æма Хъабантæ.

Аци муггæгтæн Донифарси гъæуи сæ фиццаг цæуæт катæ адтæнцæ, уæдта сæ нæмттæкуд хундтæнцæ, уони некабал гъуди кæнуй, е раги адтæй, æрсæбæл цудæй берæ цаутæ. Адтæй халери нез дæр, еци незæй дæр сæбæл æрцудæй.

Халери нези фæсте ма Донифарси гъæуи цæргæ ка байзадæй, уони цæуæт, кенæ ба цæуæти цæуæт ба адтайуонцæ нæ республики сæйраг архиви 1886-аг анзи æрфинстмæ ка бахаудтæй, еци адæн. Нур ба Гагуата, Кобегкатæ, Найфонтæ, Хорантæ æма Хъабанти муггæгти туххæй лæмбунæгдæрæй:

Гагуати Гагуайæй ка исæнтæстæй, етæ æдтæнцæ Савват (Сабан), Æ хсар, Агæбек æма Гизо.
Алийтæ. Сæ фиццаг фидæ Алийтæн адтæй Афаййи фурт Аюбек, уомæн ба дууæ фурти — Али æма Абисæнт, сæ дууæ дæр адтæнцæ къуру æма къуаттитæ. Паддзахи армий ба Владикавкази службæ кодтонцæ Алий, уæдта æ фурт Абисал.
Кобегкатæ. Кобегка адтæй Гагуай фурт, æ лæги карæни уосæ ракурдта, æ фидæй рахецæнæй æма æ муггаг æхе номбæл Кобегка — Кобегкатæбæл искодта. 1886 анзи Кобегкати муггаги адæн адтæнцæ: Басят æма æ фурт Хаджимæт, Бузар æма æ дууæ фурти Заурбек æма Мурзабек.
Архиви ма 1886 анзи æрфинсти финст æрцудæнцæ «Кобегкаев, он же Сезонов или Безонов Афсадник Созаевич и Берди Акоевич» æма Донифарси цæргути «бийнонти спискути» уæхæн финст цæмæ гæсгæ æрцудæй, еци гъуддаг ба равзарун нæ бон не ’ссæй.
1860-аг Кобегкатæй падзахи армий Владикавкази горæти службæ кодтонцæ: Гизо,Эльби, Хъæзлæу, Бæтæхъо æма Дзанхъæлиц.
Елбийти муггаг дæр равзурстæй Кобегкати муггагæй. Кобегкати Елбий фурт Заурбек ку ислæгæй уæд æ муггаг æ фидæ Елбийи номбæл искодта — Елбийтæ, зæгъгæ. Уосæ ракурдта фиццаг Нари гъæуккаг Хуадонти кизги. Уомæй Заурбегæн исæнтæстæй фондз фурти: Цæппо, Гъуллæ, Мæхæмæт. Бадзай æма Гæма. Уой фæсте Заурбек Хуадонони ниууагъта æд сувæллæнттæ æма ин муггаги хестæртæ ракорун кодтонцæ,Кобегкатæмæ кæци æнæлæгсилгоймаг адтæй, уой. Заурбеги фондз фурти сæ мади фæндонмæ гæсгæ райстонцæ сæ мади муггаг — Хуадонти ном æма уомæ гæсгæ Донифарсит гъæуи дæр фæззиндтæй иХуадонти муггаг.
Елбийти Заурбеган ба æ дугкаг уосæй (Кобегкати киндзæй ,адтæй Туйгъанти кизгæ) исæнтæстæй дууæ фурти: Тъæбус (Америки рамардæй) æма Тæтай фидæ (æ ном ин феронх æнцæ). Тæтайæн ма адтæй еу æнсувæр — Елберт, уæдта етæ дæр фæллигъдæнцæ сæ еуетæ раздæр, иннетæ ба 1926 æма 1930 æнзти.
Уотемæй базудтан: Гагуай фурт Кобегкати Кобегкайæй исæнтæстæнцæ Елбийтæ æма Хуадонти муггæгтæ.
Кобегкатæ,Елбийтæ æма Хуадонти муггæгти равзурди хабæрттæ финст æрцудæнцæ раздæри Хæзнидони гъæуи цæрæг Дзæуæгигъæуи горæттæгтæ пенсиесгутæ Хуадонти (Хадонти) Садуллæ, Сулейман æма Александри таурæхътæмæ гæсгæ.
Найфонтæ. Найфонти фиццаг фидæ Найфон дæр адтæй Гагуай фурттæй сæ еу. Найфонæн æ фиццаг цæуæт катæ адтæнцæ, сæнæмттæ куд хундтæнцæ, уони абони некабал зонуй, фал си 1860-аг æнззти ба Владикавкази тугъдон гарнизони паддзахи армий службæ кодтонцæ: Хъасполат,Хамурзæ, Алимæрзæ, Мæхæмæт, Амурхæн æма Хадæхцихъо.
Найфон берæ рæстæгути фæццардæй Донифарси гъæуи, гъæуи цæргутæн æлдареуæг фæккодта, уæдта еу уæхæни ба æ цæрæн бунат æд бийнонтæ раййивта медхонхи Гулæри гъæумæ.
Гагуати муггагæй Донифарси гъæуи кæци муггæгтæ равзурдæй, етæ адтæнцæ: Гагуатæ, Алийтæ, Кобегкатæ, Найфонтæ, Хорантæ, Хъабантæ æма Хъанухътæ, уæдта онæй ка равзурдæй, уони туххæй (Найфонтæй — Асетæ, Кобегкатæй — Елбийтæ, Елбийтæй — Хуадонтæ, Хорантæй — Шехинатæ æма Ганайтæ).

 Отправлено: 18.03.07 01:22. Заголовок: Re:

Хорантæ
Хоранти муггаг дæр равзурдæй Донифарси гъæуи Гагуати муггагæй, сæ фиццаг фидæ, дан, адтæй Хоран æлдар, Гагуай фуртти сæ еу, цардæй Донифарси гъæуи. Хоран оми уосæ ракурдта, æ фидæй рахецæн æй, æ муггаг æхе номбæл Хоран — Хорантæбæл искодта. Уотемæй Донифарси гъæуи фæззиндтæй Хорæнти муггаг.

Хоранæн Донифарси гъæуи исæнтæстæй цæуæт æма цæуæти цæуæт. Еци цæуæт æма цæуæти цæуæт берæ рæстæгути фæццардæнцæ Донифарси гъæуи, уæдта фæллигъдæнцæ будури гъæутæмæ. Нæ республики Cæйраг архиви финст æнцæ, Хорантæй Владикавкази паддзахи армий ка службæ кодта, уони нæмттæ. Етæ адтæнцæ: Хоранти Хоран, Солтан, Мимбулат, Хъасбулат, Яндредухъ æма Айдарухъ.

Хоранти муггаги равзурди фæдбæл ма ес æндæр таурæхъ дæр. Еци ба радзурдта Хоранти Даукуййи фурт Осмæн. Уой таурæхъмæ гæсгæ ба сæ муггаги фиццаг фидæ Хоран, дан, адтæй ОС-Бæгъатæри къабазæй равзургæ, Челей фурти фурт Мисинæй ка исæнтæстæй, уæхæн лæг. Цардæй Уæллагири коми Уæллаг Унали. Хоранæн оми исæнтæстæй еунæг фурт — Генардухъ, уомæн ба адтæй дууæ фурти — хестæр Айдарухъ, дугкаг фурти ном ба иронгонд æрцудæй.

Айдарухъæн Уаллаг Унали исæнтæстæй фондз фурти. Уоститæ син æрхудта, фал фурттæ дæр æма киндзитæ дæр еу анзи дæргъи рамардæнцæ.

Айдарухъæн зæрондæй æ хæстæгутæ дугкаг хатт уосæ ракорун кодтонца, æма ин еци уосæй исæнтæстæй дууæ фурти, хестæри ном хундтæй Нæуæг, дугкаг фурти ном ба некебал зонуй.

Нæуæг Уналæй æрбалигъдæй Дигори коммæ æма æрцардæй Донифарси гъæуи. Нæуæгæн Донифарси гъæуи исæнтæстæй дууæ фурти æма еу кизгæ. Æ хестæр фурт хундтæй Аслæнбек, хуæрæ æма æнсувæри нæмттæ дæр некебал гъуди кæнуй.

Аслæнбегæн ба исæнтæстæй фондз фурти: Цæрай, Даукуй, Хадзимæт, Сослæнбек æма си алкедæр бийнонтæ искодта.

Аслæнбеги фурттæн исæнтæстæй цæуæт:
Даукуййæн — фараст фурти æмадууæ кизги;
Цæраййæн — цуппар фурти æма цуппар кизги;
Хадзимæтæн — фондз фурти æма еу кизгæ;
Сослæнбегæн — æртæ фурти æма цуппар кизги;
Темурхъанæн ба — дууæ фурти æма дууæ кизги.

Сæ фидæ Асланбек ку рамардæй, уæд æй байвардтонцæ Донифарси гъæуи, æ фурттæ ба сæ цæрæн бунат раййивтонцæ Хути гъæумæ (еци гъæу 1893 анзи иссæй Лескени гъæу).

Аслæнбеги фурт Даукуй 1951 анзи Лескенæй æ цæрæн бунат раййивта Нальчикки горæтмæ, 1967 анзи ба уоми рамардæй.

1984 анзи Даукуйи фурттæ: Алибек, Осмæн, Сулейман, Мустафа, Мæхæмæт æма Лазæр Лескени гъæуæй фæллигъдæнцæ æма уæдæй ардæмæ цæрунцæ Шехинатæ æма Ганайти муггæгтæ. Шехинатæ фиццаг цардæнцæ Кæсæги Озреки гъæуи, уой фæсте ба си кадæртæ æрцардæй Хути гъæуи (Лескени).

Хорантæй куд рахецæн æй Ганайти муггаг, уой туххæй ба ес æцæг æндæр хабар (таурæхъ).

Хорантæмæ адтæй киндзæ, уомæн райгурдæй сувæллон (биццеу). Уотæ рæхги ба æ лæг рамардæй æма киндзæ æ сувæллони хæццæ æ цæгатмæ рандæй. Æ цæгати еу къуар рæстæги ку рацардæй, уæдта хæдзари дууемæй цæргæ байзадæнцæ. Мадæ æ фурт уоми исгъонбæл кодта. Ку ислæг æй, уæдта уосæ ракурдта, фæзиндтæй ин цæуæт.

Cинхонтæ æма гъæукæгтæ хæдзарæмæ Хорантæ, кенæ ба киндзи цæгати муггаги номæй нæ дзурдтонцæ, фал сæмæ дзурдтонцæ силгоймаги Ганайи номæй. Уотемæй Хоранти муггаг феронх æй, фал иссæй ганайти муггаг. Сæ цæуæт дæр сæхе Ганайтæбæл ниффинстонцæ æма уони байзайæггæгтæ дæр абони дæр ма еци муггаги (Ганайти) ном хæссунцæ. Абони ма Ганайти муггаги кæстæрти фæндуй, цæмæй сæ муггаг раздæр куд адтæй, уотæ Хорантæбæл конд æрцæуа, Хорантæ дæр еци гъуддагбæл арази æнцæ. (Уотæ дзурдта таурæхъгæнæг Хоранти Осман).

Хоранти муггаги равзурди туххай ци дууæ таурæхъи ниффинстан, уонæй растдæр кæци таурæхъ æй, уой базонун ба нин нæ бантæстæй.

 Отправлено: 18.03.07 01:23. Заголовок: Re:

Хъабантæ æма Хъанухътæ
Хъабантæ
Хъабанти муггаги фиццаг фидæ Хъабан дæр адтæй æлдар Гагуай фурт. Хъабан дæр æ фидæй ку рахецæнæй, уæд æ муггаг æхе номбæл номбæл искодта æма Донифарси гъауи фæзиндтæй Хъобанти муггаг. Кæсгутæ ма кæд гъуди кæнунцæ, Хъабанти муггаг ма адтæй Фæрæскъæти гъæуи дæр æма, дан, еци Хъабантæ Донифарси Хъабантæн неци хæстæг æййафтонцæ. Фæрæскъæти Хъабантæ равзурдæнцæ Баделиатæй, Донифарси Хъабантæ ба Гагуати муггагæй.

Донифарси гъæуи цæрæг Хъабанти фиццаг фидæн æ фиццаг цæуæт катæадтæнцæ, уæдта сæ нæмттæ куд хундтæнцæ, уони некебал гъуди кæнуй. Уонæбæл дæр æрцудæй берæ цаутæ (халери нез æма æндæртæ), фал си 1886 анзи ба ма цардæнцæ, халери незæй ка фæййервазтæй, уони цæуæтæй еу лæг — Генардухъ, Кочийи фурт æд бийнонтæ.

Аци Генардухъи нимайунцæ сæ муггаги хестæртæ Хъабанти фæлтæртæн халери нези фæсте сæ фиццаг фидæбæл.

Генардухъи цæуæт берæ рæстæгути фаццардæнцæ Донифарси гъæуи, фæстагмæ исберæ ’нцæ, уæдта фæллигъдæнцæ будури гъæутæмæ. Абони ба ма æ байзайггæгтæй кадæртæ цæрунцæ Хæзнидони гъæуи, уæдта ма берæ рауæнти нæ Иристони.

Хъабанти муггаги хабæрттæ радзурдта 1991 анзи Чиколай гъæугкаг, раздæри Донифарси цæрæг 88-андзуд Хъамболти Хъазбек.

Хъанухътæ
Сæ фиццаг фидæ Хъанухъти муггагæн адтæй Хъанухъ Гагуати Гагуай фурт. Донифарси гъæуи æ фидæй ку рахенцæнæй, уæд æ муггаг искодта æхе номбæл — Хънухътæбæл. Уотемæй Донифарси гъæуи фæззиндтæй Хъанухъти муггаг. Хъанухъæн Донифарси гъæуи исæнтæстæй цæуæт æма цæуæти цæуæт, фал син сæ нæмттæ ба некебал гъуди кæнуй.

Нæ республики Cæйраг архиви «В деле дигорских Баделиат и Гагуат об утверждении их в высшем сословии 1859–1860 гг.» Гагуай цæуæти хæццæ финст æнцæ Донифарси Хъанухътæй дæр цалдæр нæлгоймаги. Финст æнцæ Хъанухъ æма æ фурттæ: Дзанбег, Азнаур, Кули, Бæза æма Есе. Служб кодтонцæ офицерти чинти Владикавкази паддзахи армий. Есей туххæй ба си финст ес: «Цæуй ибæл дууинсæй анзи, ес ин Кашнурзости кизгæй (фиццаг уосæй) цуппар фурти: Хъасбулат, Хъамбулат, Джамбулат æма Засарби.

Есейæн æ номи финсти фæсте ба финст — «лигъд», зæгъгæ. Куд исберæг æй, уомæ гæсгæ Есе паддзахи армий службæ кæнун нæ бакумдта, тох кодта мæгур адæни сæрбæл паддзах æма æ чиновникти хæццæ.

Хъанухъти муггагæй 1886 анзи Донифарси гъæуи цæргути хæццæ æрфинстмæ неке бахаудтæй, уой агъомæ фæллигъдæнцæ будури гъæутæмæ. Адтæй си уæхæнттæ, кæцитæ фæллигъдæнцæ будури гъæйтæмæ. Адтæй уæхæнттæ, кæцитæ фæллигъдæнцæ Турки бæстæмæ дæр.

Донифарсаг Хъанухъти муггагæй ма абони дæр цæргутæ ес Чиколай гъæуи, уæдта ма берæ рауæнти нæ Иристони.

Хъанухъти муггаги хабæрдта радзурдта 1991 анзи Чиколай гъæугкаг, раздæри Донифарси цæрæг 88-андзуд Хъамболти Хъазбек.

 Отправлено: 18.03.07 01:24. Заголовок: Re:

Хъаиртæ
Муггаг Дигори коммæ Донифарсси гъæумæ куд æрбафтудæй, уой туххæй фидтæлтæй байзадæй таурæхъ. Еци таурæхъмæ гæсгæ, дан, Хъæиртæ цардæнцæ Уæллагири коми Садонмæ хæстæг Курæнти гъæуи (Куырæйтты хъæуы). Еу уæхæни Хъаиртæй еу лæги къохæй фæммардæй сæ гъæуккаг Хъайтухътæй еу лæг. Хъайтухътæ сæ тог райсуни туххæй агурдтонцæ рамарунмæ сæ тоггини. Хъаирти Титти цуппар фуртеман Уæллагири комæй сæхе римæхсуни туххæй ледзгæ æрцудæй Дигори коммæ Устур-Дигори гъæумæ. Фал сæ Хъайтухътæ ами дæр иссердтонцæ æма сæмæ еу уæхæни цалдæремæй æрбацудæнцæ. Хъаирти цуппар æнсувæремæн сæ хæццæ тохгæ æрцудæй æма бабæй аци истугъди дæр фæммардæй Хъайтухътæй лæг. Ци гæнæн ма син адтæй Хъайтухъти адæмæн? Сæ мард фæххастонцæ сæхемæ Уæллагири коммæ. Хъаирти æнсувæртæн ба Устур-Дигори цæрун нæбал æнгъизтæй, æдас нæ ’дтæнцæ Хъайтухъти муггагæй.

Æнсувæртæ агурдтонцæ нæуæг цæрæн бунат æма син исарази æнцæ Донифарси гъæуккæгтæ сæ гъæуи æрцæрун, æрмæстдæр пусулмон дин куд райстонцæ, уотемæй. Пусулмон дин райстонцæ æма æрцардæнцæ æдесæй Донифарси гъауи.Донифарси гъæуи цæргутæ сæ бæгъдаонд еске ку райсунцæ, уæд уонæн тæссаг нæ уидæ, неке сæмæ æндиудта, хуæдæлдар адтæнцæ. Муггаги хестæртæ ци финститæ ниуагътонцæ сæ рамæлæти фæсте, уонæмæ гæсгæ, Уæллагири комæй Донифарси гъæумæ ка æрбалигъдæй, уони фидæ адтæй Хъаирти Тит, æ цуппар фуртей нæмттæ ба хундтæнцæ: Аго, Цъеу, Бурахъ æма Кит.

Гъæуи цæргутæ Хъаирти æнсувæртæн хæдзарæ исаразуни барæ равардтонцæ Донифарси гъæуи сæрмæ хæстæг тегъæбæл. Еци бунат Донифарси цæргутæ абони дæр хонунцæ «Хъаирти цæрæнтæ», зæгъгæ. Æнсувæртæ еци тегъæбæл исаразтонцæ цæрæн хæдзарæ. Уоститæ ракурдтонцæ æма син зиннун байдæдта зæнæг.

Хъаирти æнсувæртæн сæ цæуæт адтæнцæ: Агойæн, æртæ фурти: Дзабег, Баде æма Гагко; Цъеуæн — æртæ фурти: Дзандар, Дзаса æма Мæхæмæт; Бурахъæн фондз фурти: Хъабан, Басил, Деко, Мæрзабек æма Геуæрги. Китæн ба фурт не ’сæнтæстæй, адтæй ин еунæг кизгæ æма Хъаратæй еу лæгмæ кин æрцудæй.

Хъаирти æнсувæртæ Донифарси гъæуи фулдæргæнгæ цудæнцæ, фæстагмæ исберæ ’нцæ, сæ цард уоми искъундæгæй, уомæ гæсгæ лигъдæнцæ хуæздæр цардагор будури гъæутæмæ — Лескенмæ, Хæзнидонмæ æма Чиколамæ. Хъæирти Тити æртæ фурти — Аго, Цъеу æма Бурахъ Донифарси гъæуи кæци фæлтæртæ фæззиндтæнцæ, уонæн адтæнцæ сæ фиццаг фидтæлтæ.

 Отправлено: 18.03.07 01:24. Заголовок: Re:

Свою родословную надо знать

 Отправлено: 18.03.07 02:13. Заголовок: Re:

Донифарси лаг пишет:

цитата:

Найфони фурттæ Гулæри гъæуæй нæуæгæй æрлигъдæнцæ Донифарсмæ

Донифарси лаг пишет:

цитата:

Мæхæмæт æ фурти хæццæ Донифарси гъæуæй фиццаг ралигъдæй Хæзнидонмæ, уордигæй ба Уорсдонмæ.

Донифарси лаг пишет:

цитата:

Донифарси гъæу уой фæсте ка иссæй, еци бунат.

Донифарси лаг пишет:

цитата:

цаваер лыгъд кодтой иууылдаер уырдаем? уагаер афтае дзы цы ис?? Хъанухъти муггаги хабæрдта радзурдта 1991 анзи Чиколай гъæугкаг, раздæри Донифарси цæрæг 88-андзуд Хъамболти Хъазбек.

йае цаераенбонтае бирае уаент Донифарси лаг пишет:

цитата:

Муггаг Дигори коммæ Донифарсси гъæумæ куд æрбафтудæй

Донифарси лаг пишет:

цитата:

Еци бунат Донифарси цæргутæ абони дæр хонунцæ

даехаедаег дзы уыдтае?